…Pociąg przejeżdżał między pagórkami niedaleko Kalwarii Zebrzydowskiej. Z okien wagonu widać było wiele kapic i kapliczek….
To fragment jednej z książek Jalu Kurka. Wielu podróżnych podążających z Krakowa do Zakopanego ze zdziwieniem wygląda przez okno, gdy pociąg mozolnie wspina się pod Strońską Górę, dostrzegając kaplice i kapliczki rozsiane po pięknej okolicy, wśród kasztanowców i dębów. To dróżki kalwaryjskie.
Jak powstała Kalwaria?
Na sześciokilometrowej drodze usytuowanych jest 44 kaplic i kościółków. Początek tego pielgrzymiego szlaku sięga XVII wieku, a dokładnie 1 grudnia 1602, kiedy to wojewoda krakowski, starosta lanckoroński Mikołaj Zebrzydowski podpisał akt fundacyjny Sanktuarium. Fakt ten poprzedził dar dla wojewody od mieszczanina lanckorońskiego Hieronima Strzały. Była to kopia Grobu Chrystusa z Jerozolimy. Legenda głosi, że w tym sam czasie żona Mikołaja miała sen, w którym widziała płonące krzyże na szczycie góry Żar.
Najpierw wybudowano na zboczach góry Żar Kościół Ukrzyżowania i kaplicę Grobu Chrystusa. Na tych obiektach Zebrzydowski miał poprzestać, jednak sława o tym miejscu szybko obiegła ziemie polskie. Zdecydowano o kontynuacji dzieła. Rozpoczęła się budowa klasztoru i pierwszych kaplic, między innymi Grobu Matki Boskiej. Zaangażowano sławnych budowniczych. Klasztor projektował architekt polski włoskiego pochodzenia Jan Maria Bernardyni, a Grób MB Paulus Bodardth, flamandzki złotnik. Dziełem tego ostatniego jest 13 kaplic i kościółków na kalwaryjskich dróżkach.
Dalsze dzieje
Po śmierci Mikołaja Zebrzydowskiego, jego zamierzenia kontynuowali potomkowie, m.in. Jan Zebrzydowski i Anna Czartoryska.
Do Kalwarii sprowadzono z Krakowa Bernardynów. Zakon ten założony został w XIV wieku przez Jana Kapistrana, kaznodzieję i Inkwizytora.
Od roku 1641, w bocznej kaplicy znajduje się obraz Matki Bożej Kalwaryjskiej, słynący łaskami. Ciekawa jest historia tego obrazu. Był on własnością Stanisława z Brzezia Paszkowskiego i znajdował się w prywatnej kaplicy w Kopytówce. 3 maja 1641, z oczu Madonny zaczęły płynąć krwawe łzy. Wieść o tym zdarzeniu obiegła okolice. Zdecydowano się przekazać obraz do parafialnego kościoła w Marcyporębie. Dziwnym zrządzeniem losu konie ciągnące wóz z obrazem dotarły do kalwaryjskiego Klasztoru. Od tamtych lat, kaplica z cudownym obrazem odwiedzana jest przez rzesze wiernych. Na ścianach wiszą wota, dowody łask doznanych dzięki Matce Boskiej Kalwaryjskiej.
Klasztor kalwaryjski, pod wezwaniem Matki Boskiej Anielskiej (to samo wezwanie ma Bazylika w Asyżu Dolnym ) to piękna barokowa budowla usytuowana na zboczach góry Żar. W czasie wizyty Jana Pawła II w czerwcu 1979 roku, kościół został podniesiony do godności Bazyliki Mniejszej.
Tłumy pielgrzymów
Dwa razy w roku Kalwarię odwiedzają setki tysiące wiernych. W sierpniu odbywają się uroczystości Pogrzebu Matki Boskiej. Wierni z całej Polski i biorą udział w procesji zaśnięcia Marii.
W okresie Wielkiego Tygodnia pielgrzymi przeżywają Misterium Męki Pańskiej. Uroczystości rozpoczynają się w Niedzielę Palmową uroczystym wjazdem Chrystusa do Jerozolimy.
Bernardyni chowają na tę okoliczność osiołka, bardzo popularnego w tym dniu wśród dzieci. W Wielką Środę odgrywana jest zdrada Judasza i uczta u Szymona.
W Wielki Czwartek następuje umywanie nóg, pojmanie i pierwszy sąd przed Sanhedrynem. Po nocnym czuwaniu w Piwnicy w Wielki Piątek rozpoczyna się Droga Krzyżowa.
Częstym gościem na tych uroczystościach bywał Karol Wojtyła. Nieraz odwiedzał kalwaryjskie dróżki prywatnie. Kochał te miejsca.
W cieniu Klasztoru położone jest miasto Kalwaria Zebrzydowska. Miasto o bogatych tradycjach rzemieślniczych. Rok rocznie od kilkudziesięciu lat, odbywjaą się w Kalwarii Targi Meblowe.
Z Kalwarią sąsiaduję miejscowość Zebrzydowice, to w niej miał swój zamek Mikołaj Zebrzydowski . To tutaj w 1611roku wojewoda sprowadził zakon szpitalników – Bonifratrów. Aleto już oddzielny temat…